این تحقیق همچنین نشان می دهد که در شرایط فعلی جامعه به دلیل اشتغال بیش از حد زوجین میزان گفت‌وگو میان آنان در طول شبانه روز به شدت کاهش پیدا کرده است. این موضوع از آنجا نگران‌کننده است که کارشناسان و متخصصین مسائل خانواده، صحبت نکردن را به عنوان یکی از عوامل اصلی طلاق عاطفی می شناسند! اصلا 17 دقیقه در روز به کجای دل‌هایی می‌رسد که روزگاری با عشق ازدواج کرده‌اند و حرف‌هایشان ته نمی‌کشید؟ چه کسی وقت می‌کند گله کند و چه کسی فرصتی برای ابراز علاقه پیدا می‌کند؟ تکلیف درد دل‌ها چه می‌شود؟ 17 دقیقه برای یک زندگی کم است و خیلی‌ها دارند از این کمبود رنج می‌برند و حتی به سمت جدایی حرکت می‌کنند اما همانقدر که مشکل هست باید راه‌هایی هم باشد تا این زمان بیشتر و مفیدتر شود.
شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد
خانواده میم یک فرزند دارند و در آستانه جدایی هستند. دلیل درخواست جدایی‌شان هم اصلا شبیه دلایلی نیست که تا الان شنیده اید؛ کسی معتاد نیست، دست بزن ندارد، بیکار هم نیست. ماجرا از این قرار است که با مرد خانواده نمی‌شود حرف زد! خانم خانه در حالی به روانشناس مراجعه کرد که به افسردگی شدید دچار بود و شکایت می‌کرد نمی‌تواند به همسرش کوچکترین چیزی بگوید چون او قهر و دوره‌هایی طولانی مدت از سکوت را به او تحمیل می‌کند. بارها برای این خانواده پیش آمده که مرد 20روز یا حتی یک ماه با خانمش صحبت نکرده است. زن جوان می‌گوید: «اینقدر این کار را تکرار کرده که برای ما به کابوس تبدیل شده. کافی است چیزی بگوییم تا به او بربخورد. بیشتر اوقات چون نمی‌توانم حرفم را بزنم شوهرم می‌پرسد تو چرا چیزی نمی‌گویی؟ می‌گویم از ترس اینکه تو قهر کنی!» آخرین باری که این زوج به دکتر هادی معتمدی مراجعه کردند، 42روز از آخرین باری که مرد با همسرش سر یک اختلاف کوچک قهر کرده بود می‌گذشت.
قهر نکنید لطفا
قهر کردن شاید سریع‌ترین راه برای نشان‌دادن اعتراض یا ناراحتی باشد اما بهترین راه نیست. خانواده‌های زیادی به خاطر انتخاب این میانبر دچار دردسر شده‌اند و حتی به سمت جدایی سوق پیدا کرده‌اند. چیزی که باید یاد بگیرید صحبت کردن در مورد مشکلات است نه اعتراض کردن و سرکوفت زدن. «کلامی کردن مشکلات» یک مهارت است. اینکه شما مشکلتان را به جای قهر کردن با گفت‌وگو بیان کنید، از روش‌های خشونت‌آمیز استفاده نکنید و مسائل را با صحبت کردن مطرح کنید یک مهارت است که باید آموخته شود! مهارتی که خیلی‌ها حتی به دنبال یاد گرفتنش هم نمی‌روند چه برسد به اینکه به کار بگیرند و این همان جایی است که مشکلات و اختلافات را بین زوجین بیشتر می کند .
مشاوره بگیرید
نحوه تربیت کردن فرزندان توسط خانواده‌ها بخشی از همان آموزش ضعیفی است که ممکن است در بزرگسالی افراد را به آدم‌هایی زودرنج، افسرده یا پرخاشگر تبدیل کند. دکتر معتمدی بخشی از مشکل خانواده میم و خانواده‌هایی با مشکلات مشابه را مرتبط با نحوه تربیت در کودکی و مقاومت در برابر تغییر می‌داند و می‌گوید:« وقتی این آقا به مطب می‌آید متوجه می‌شویم روحیه‌اش طوری است که از دوران کودکی به خوبی تربیت نشده است. با اینکه الان تقریبا در آستانه طلاق هستند این خانم اصلا جرات نمی‌کند حرف بزند و آقا هم اصلا رفتارهای خودش را اصلاح نمی‌کند». بهترین کار این است که از همان کودکی اگر متوجه شدید فرزندتان در ارتباط برقرار کردن یا صحبت‌کردن با دیگران مشکل دارد او را نزد مشاور ببرید تا بتواند مشکلاتش را از سنین پایین حل کند .
انتقادپذیر باشید
در حالی‌که اغلب اوقات به نقاط قوتمان واقفیم و از نقاط ضعفمان غافل، اکثر ما از شنیدن تعریف بیشتر از انتقاد استقبال می‌کنیم و نسبت به افرادی که حرف‌هایشان بار انتقادی دارد موضع دفاعی می‌گیریم و واکنش نشان میدهیم. اگر قرار باشد از بین دو برچسب دوست و دشمن یکی را برای آنها انتخاب کنیم قطعا دشمن انتخاب راحت‌تری خواهد بود. همه اینها در حالی است که انتقاد سازنده هدیه دوستداران ماست و این ما هستیم که باید انتقادپذیر باشیم. مهارت پذیرش انتقاد بخش دیگری از مهارت‌های مورد نیاز است. اگر کسی به شما انتقاد می‌کند به این معنی است که دوستتان دارد. اگر دوستتان نداشت که راجع به شما حرف نمی‌زد و انتقاد نمی‌کرد. می‌گذاشت هر اتفاقی می‌خواهد بیفتد. بنابراین ما باید به مردم یاد بدهیم که علاوه بر توانایی بیان مشکلات، تحمل پذیرش انتقاد را هم داشته باشند .
قدرت استعداد
ممکن است با خودتان بگویید من بارها امتحان کرده‌ام تا در خودم تغییر ایجاد و ارتباطاتم را تقویت کنم و از این طریق زندگی‌ام را بهبود ببخشم اما استعدادش را نداشته‌ام! «اینها همه ارثی هستند و موقع تقسیم‌شان من غایب بوده‌ام!» بهتر است دست از ناامیدی بردارید و به نظر متخصصان گوش کنید: «همه ما در وجودمان این استعداد را داریم. یاد گرفتن حرف زدن و ارتباط برقرارکردن یک نوع آموزش مهارت است. باید این مهارت‌ها را بیاموزیم و با استفاده از آن مشکلات بین فردی خودمان را با کلام حل و فصل کنیم». بنابراین اگر تا الان 10 راه را انتخاب کرده‌اید ناامید نشوید. شاید راه یازدهم برای شما ساخته شده باشد. درنهایت می‌توانید به مشاور یا روانشناس مراجعه کنید.
مهارت اجتماعی
وقتی با همه به مشکل برمی‌خورید یک درصد احتمال بدهید که شاید مشکل از همه نیست. شاید تیر مشکلات، مهارت‌های اجتماعی خودتان را نشانه رفته است! مثلا برخی از افراد به کلینیک‌های مشاوره خانواده مراجعه می‌کنند و از همسرشان گله دارند که حرف نمی‌زند اما طی دوره‌های مشاوره معلوم می‌شود که خود آن فرد به علت نداشتن مهارت‌های اجتماعی به اندازه کافی نمی‌تواند با همسرش ارتباط برقرار کند و به دلیل همین مشکل تلاش می کند همسرش را مقصر نشان دهد. افرادی که مهارت اجتماعی ندارند معمولا نمی‌دانند چه نکاتی را باید بازگو کنند و چگونه بازگو کنند و چون این معضل برایشان درونی شده است در نهایت هم نمی‌توانند حرفی که می‌خواهند را بزنند. بنابراین ممکن است اختلافات خیلی زیادی بین این افراد و کسانی که با آنها در ارتباط هستند پیش آید که متاسفانه این «پیش آید» شامل آن «خوش آید»ها نمی‌شود و منجر به اختلافات شدید درون خانوده‌ای می‌شود.
علت اختلاف
ماجرا، همان ماجرای زخم‌های کهنه است که وقتی خوب نشوند هرازگاهی سر باز می‌کنند و امان زندگی مشترک را می‌برند. توصیه ما به شما این است که تا قبل از حاد شدن مشکلتان دست به کار شوید و از اختلاف‌هایی که مرتب تکرار می‌شوند سرسری نگذرید. در حقیقت قبل از بزرگ شدن مشکلات در زمینه برقراری ارتباط 2راه پیش‌رو دارید؛ اول اینکه مهارت‌های کلامی را یاد بگیرید و دوم پیدا کردن ریشه اختلافات است. بخش اول را خودتان هم می‌توانید یاد بگیرید اما برای مرحله دوم بهتر است از مشاور کمک بگیرید؛ «ما نحوه تعامل صحیح با دیگران را به آنها آموزش میدهیم و سعی می‌کنیم نقاط ضعف آنها را بشناسیم. اگر خجالتی هستند، افسرده‌اند و یا زود خشمگین می‌شوند سعی می‌کنیم جلوی این مشکلات را بگیریم و آنها را حل کنیم».
تقویت هوش
اغلب آدم‌هایی که در طول روز می‌بینیم و با آنها ارتباط برقرار می‌کنیم افرادی باهوش هستند اما داشتن هوش عاطفی در ارتباطات نسبت به سایر هوش‌ها مهم‌تر است و باید سعی کنید این هوش را در خودتان تقویت کنید. برای این کار به شناخت نیاز دارید اما نه فقط شناخت همسر یا اطرافیانتان بلکه اول از همه باید نسبت به خودتان شناخت پیدا کنید. بعد از این کار وقت شناخت همسرتان است؛ « در روابط، افراد باید نقاط ضعف و قوت خودشان را هم بشناسند. زوج‌ها باید سعی کنند نقاط ضعف همدیگر را پوشش و نقاط قوت همدیگر را گسترش بدهند».
با کارشناس ما آشنا شوید
دکتر هادی معتمدی، روانپزشک و متخصص آسیب‌ها و مسائل خانواده و عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی است و تا کنون فعالیت‌های زیادی در زمینه حل بحران‌های درون خانواده‌ها داشته است. دکتر معتمدی همچنین طراح پروژه خط تلفن اورژانس اجتماعی ( 123) سازمان بهزیستی و طراح خدمات اجتماعی سیار این سازمان است که به عنوان کارشناس در برنامه‌های مختلف صدا وسیما هم حضور می‌یابد.
اگر ازدواج نکرده‌اید
تا اینجا راجع به مهارت‌هایی گفتیم که باعث می‌شوند بتوانید راحت‌تر با همسرتان ارتباط برقرار کنید. حالا نوبت به کسانی می‌رسد که در آستانه ازدواج هستند و می‌خواهند خود و شریک زندگیشان را بسنجند. برای اینکه بدانید همسرتان چه جور آدمی است یا نوع شخصیت خودتان چطور است حتما باید به مشاور مراجعه کنید؛ «این مشکلات را می‌توان با مشاوره تشخیص داد و حتی تست‌هایی هستند که شخصیت افراد را می سنجند». در نهایت باید به این نکته توجه کنید: اگر متوجه شدید طرف مقابلتان نمی‌تواند آنطور که می‌خواهید با شما ارتباط برقرار کند در همین حد که متوجه این موضوع شوید بخشی از مشکل حل شده است؛ «ممکن است 2نفر آدم ساکت باشند و نخواهند حرف بزنند. اشکالی ندارد. ممکن است 2نفر پرحرف باشند و حرف بزنند باز هم اشکالی ندارد. مهم این است که دقت کنید آیا او همان چیزی هست که من می‌خواهم یا نه؟ اگر به این نتیجه رسیدید که نیست، باید به مشاور مراجعه کنید و فکر نکنید که حتما باید عیب و نقصی وجود داشته باشد.»
با ما در ارتباط باشید
از این پس در صفحه مهارت همسرداری، کارشناسان ما به سؤالات شما پاسخ می‌دهند. بنابراین اگر سؤالی درباره مشکلاتی که در رابطه با همسر یا نامزدتان دارید و یا احساس می‌کنید مسائلی را باید با کارشناسان در میان بگذارید، می‌توانید با سامانه پیامکی ما در ارتباط باشید تا کارشناسان به سؤالاتتان جواب بدهند. همچنین اگر دختر یا پسر هستید و در آستانه ازدواج قراردارید از طریق همین صفحه سرشناس‌ترین کارشناسان حوزه ازدواج و خانواده به شما مشاوره می‌دهند که برای آینده‌تان چه تصمیمی بگیرید و چگونه عمل کنید. ضمن اینکه در رابطه با موضوعات و سوژه‌هایی که در این صفحه کار می‌کنیم اگر نکته یا نظری دارید آن را با ما در میان بگذارید. سامانه پیامکی 30003322و آدرس‌اینترنتی hamshahri2@hamshahri.org در هر ساعت از شبانه روز در اختیار شماست تا با این صفحه ارتباط داشته باشید.
